BAKIMA MUHTAÇ ÖZÜRLÜLERE YÖNELİK RESMÎ KURUM VE
KURULUŞLAR BAKIM MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 30.07.2006 Resmi
Gazete Sayısı: 26244
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; resmî kurum ve kuruluşların bünyesinde
açılacak bakıma muhtaç özürlülere yönelik bakım merkezlerinin açılış
izni, çalışma şartları, personel standardı, denetlenmeleri ile ücret
tespiti ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü dışındaki diğer resmî kurum ve
kuruluşların bünyesinde açılacak olan bakıma muhtaç özürlülere yönelik
bakım merkezlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828
sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 9 uncu
maddesinin (g) bendi ile 34, 35, ve ek 7 nci maddesi hükümlerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakıcı Personel: Bakıma muhtaç
özürlülere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı
onaylı sertifikası veya başarı belgesi olan ya da sağlık meslek lisesi,
kız meslek lisesi çocuk gelişimi ve eğitimi bölümü, meslek lisesi
özürlü-yaşlı bakımı bölümü mezunu veya bu bölümlerden en az önlisans
mezunu olan, merkezde veya merkeze bağlı olarak bakıma muhtaç özürlünün
ikametgâhında, bakım hizmeti sunan kişiyi,
b) Bakıma Muhtaç Özürlü: Özürlülük sınıflandırmasına göre ağır özürlü
olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden
gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını
başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün
olan kişiyi,
c) Bireysel Bakım Planı: Bakıma muhtaç özürlünün bakımına ilişkin
fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu
sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi
alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyacının olduğunun belirlenmesi,
belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve
genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,
ç) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel
Müdürlüğünü,
d) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
e) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
f) Merkez: Bakıma muhtaç özürlülerin bakımı için yatılı ve/veya gündüzlü
hizmet veren, resmî kurum veya kuruluşlar tarafından açılan ve sosyal
hizmet kuruluşu statüsünde olan bakım kurumlarını,
g) (Değişik:R.G.:23/10/2007-26679) Mesleki Personel: Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında; aldığı lisans eğitimi ile sosyal çalışmacı,
psikolog, çocuk gelişimci, fizyoterapist unvanına sahip olan personeli,
h) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Sağlık Personeli: Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında; hemşire, ebe, sağlık teknisyeni veya sağlık
memuru unvanına sahip olan personeli,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Merkez Açma, Hizmete Başlama, Personel Hareketleri, Devir, Nakil ve
Kapatma
Merkeze ad verme
MADDE 5 – (1) Merkez adlarında, resmî ve diğer özel bakım
merkezlerinde kullanılan ad ve unvanlar ile yabancı dildeki kelime ve
deyimler kullanılmaz.
(2) Merkez adında hizmet verilecek özür gurubu belirtilmez.
(3) (Ek:RG-21/10/2010-27736) Genel Müdürlük ambleminin
merkez tabelasında kullanılması zorunludur. Amblem, merkez tabelası
haricinde kullanılamaz.
Merkez açmak için dosyaların tamamlanma süresi
MADDE 6 – (1) Merkez açmak isteyen resmî kurum ve
kuruluşlar, 7 nci maddede belirtilen resmî yazının yazıldığı tarihi
müteakiben üç ay içinde dosyalarını tamamlayarak il müdürlüğüne teslim
eder. Bu süre içinde dosyalarını teslim etmeyen kurum veya kuruluşların
başvurusu iptal edilir.
Merkez açmak için başvurunun yapılması ve değerlendirilmesi
MADDE 7 – (1) Merkez açmak isteyen resmî kurum veya
kuruluşlar, hizmete açılmak istenen merkezin adını, bakım hizmeti
verilecek özür grubunu veya gruplarını, hizmetin yatılı veya gündüzlü
olarak verileceğini ve hizmet verilecek binanın adresini belirten
dilekçe ile bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen belgelerle
birlikte il müdürlüğüne başvururlar.
(2) İl müdürlüğünce görevlendirilecek üç mesleki personel otuz iş
günü içinde merkez binasının fizikî özelliklerini adrese giderek,
belgeleri ise dosya üzerinden inceler. Merkez binasının ve merkezi
açacak resmî kurum veya kuruluşun ve müdürün uygun görülmesi hâlinde
tutanak hazırlanır. Tutanağın bir nüshası merkezin açılışına ilişkin
diğer işlemlerin başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmî yazı
ekinde resmî kurum veya kuruluşun yetkilisine verilir.
Müdürden istenecek belgeler
MADDE 8 – (1) Müdür olacak kişiden aşağıdaki belgeler
istenir.
a) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) T.C. Kimlik Numarası beyanı,
b) (Mülga:RG-31/7/2009-27305)
c) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Adli sicil kaydının bulunmadığına
ilişkin yazılı beyan,
ç) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Görevini devamlı olarak yapmaya
engel bir durumu bulunmadığına dair yazılı beyan,
d) Lisans eğitimine sahip olduğunu belgeleyen öğrenim belgesi,
e) Daha önce bu alanda çalışmış ise çalıştığı kuruluşlara veya daha önce
bu alanda çalışmamış ise çalışmadığına ilişkin yazılı beyanını içeren
belge,
f) Kamu personel kanunlarına tabi olarak çalışmayanlar için iş
sözleşmesi.
Müdür olacak kişilerde aranan genel şartlar
MADDE 9 – (1) Müdür olacak kişilerde, kamu personel
kanunlarına tabi olarak çalışmıyorsa aşağıdaki şartlar aranır.
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) Medenî hakları kullanma ehliyetine sahip olmak.
c) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) 29/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa
bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle
hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı
suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli
savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,
zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni
kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına
fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya
kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.
Merkezde çalıştırılacak diğer personel için istenecek belgeler
MADDE 10 – (1) Merkezde çalıştırılacak personel için
aşağıdaki belgeler istenir.
a) Personelin çalışma talebine ve yapmak istediği işe ilişkin dilekçe,
b) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) T.C. Kimlik Numarası beyanı,
c) (Mülga:RG-31/7/2009-27305)
ç) Öğrenim durumunu gösterir belge,
d) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Adli sicil kaydının bulunmadığına
ilişkin yazılı beyan,
e) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Görevini devamlı olarak yapmaya
engel bir durumu bulunmadığına dair yazılı beyan,
f) Daha önce bu alanda çalışmış ise çalıştığı kuruluşlara veya daha önce
bu alanda çalışmamış ise çalışmadığına ilişkin yazılı beyanını içeren
belge,
g) Kamu personel kanunlarına tabi olarak çalışmıyorsa iş sözleşmesi.
Merkez hizmet binası için istenecek belgeler
MADDE 11 – (1) Merkezin açılacağı binaya ait aşağıdaki
belgeler istenir .
a) Binanın resmî kurum veya kuruluşa ait olduğunu gösterir belge veya
kira kontratı örneği,
b) Binanın belediye imar müdürlüğünden alınacak tasdikli yapı kullanma
izin belgesi örneği ve binanın bütün bölümlerini gösterir tasdikli
planı,
c) Merkezin yerleşimini ve hizmet bölümlerini gösterir kroki,
ç) Tefrişten sonra merkezin hizmet bölümlerini, kullanım alanlarını, dış
cephesini ve tabelasını gösteren fotoğraflar veya video CD/DVD/fotoğraf
CD,
d) Yangın güvenliği yönünden itfaiye müdürlüğünden alınacak rapor,
e) Binanın trafik emniyetine uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair
il emniyet trafik şube müdürlüğünden alınacak rapor,
f) Binanın asayiş yönünden uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair il
emniyet müdürlüğünden alınacak rapor,
Açılış izni için yapılacak işlemler
MADDE 12 – (1) Açılış izni için aşağıda belirtilen
işlemler yapılır.
a) (Değişik:R.G-23/10/2007-26679) Açılış izni için gerekli olan
ve bu Yönetmeliğin 9, 10 ve 11 inci maddelerinde belirtilen belgeler iki
dosya hâlinde hazırlanarak, incelenmek üzere resmî kurum ve kuruluş
yetkilisi tarafından il müdürlüğüne teslim edilir. İl müdürlüğünce
görevlendirilen en az üç mesleki personel tarafından otuz iş günü içinde
dosya ve merkezin fiziksel ve tefriş koşulları yerinde incelenerek uygun
görülmesi hâlinde merkez açılış izin raporu düzenlenir.
b) (Değişik:R.G-31/7/2009-27305) İki dosya olarak düzenlenen tüm
belgelerin belirlenen esaslara uygun olması hâlinde, merkezin hizmete
açılması il müdürlüğü onayı ile gerçekleşir. İl müdürlüğü tarafından
açılış izin belgesi ve müdür belgesi düzenlenir.
c) İl müdürlüğünce onaylanan dosyanın aslı il müdürlüğünde kalır. Diğer
sureti imza karşılığı resmî kurum veya kuruluş yetkilisine verilir.
Açılış izin belgesinin ve müdür belgesinin bir nüshası bilgi için Genel
Müdürlüğe gönderilir.
ç) Açılış izin belgesi ve müdür belgesi merkezin görülebilecek bir
yerine asılır.
d) Açılış izin belgesi verilen her merkezin işveren ve işyerinin adı ve
yaptığı işin niteliği il müdürlüğü tarafından bir ay içinde çalışma
müdürlüğüne ve defterdarlığa da bildirilir.
Merkezin hizmete başlaması
MADDE 13 – (1) Açılış izin belgesi düzenlenen ve zorunlu
personelini tamamlayan merkez hizmete başlar.
(2) Zorunlu personelin tamamlanması için 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununa göre atanması veya personel ile iş sözleşmesinin yapılmış
olması yeterlidir.
Merkeze kabul edilecek bakıma muhtaç özürlüler
MADDE 14 – (1) Merkeze, zihinsel, bedensel ve ruhsal özür
grupları aşağıda belirtilen yaş ve cinsiyet durumları dikkate alınarak
ayrı gruplar hâlinde kabul edilir. Merkez açılış izin belgesinde de bu
gruplardan hangilerine hizmet sunulacağı belirtilir.
a) 0 – 6 yaş kız ve erkek,
b) 7 – 12 yaş kız ve erkek,
c) 13 – 18 yaş kız,
ç) 13 – 18 yaş erkek,
d) 19 ve üzeri yaş kız,
e) 19 ve üzeri yaş erkek.
Çalıştıılacak personel için yapılacak işlemler
MADDE 15 – (1) Merkezde çalıştırılacak personel için
aşağıda belirtilen işlemler yapılır .
a) Personel, kamu personel kanunlarına göre atanmış ise atama kararının
bir örneği,
b) Personel, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre
istihdam edilmiş ise 8 inci ve 10 uncu maddelerde belirtilen belgeler,
il müdürlüğüne gönderilir.
(2) Merkezde görevli tüm personel, adını ve görevini belirten
fotoğraflı kimlik kartını görevi süresince yakasında taşır.
Görevden ayrılan personelin bildirimi
MADDE 16 – (Değişik:R.G-21/10/2010-27736)
(1) Merkezden ayrılan, vefat eden, görevine son verilen, yıllık
veya sağlık iznine ayrılan personel en geç yedi iş günü içinde il
müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir.
Müdürün izine ayrılması
MADDE 17 – (1) Müdürün çeşitli nedenlerle izine ayrılması
hâlinde merkezde çalışan bir mesleki personel vekil bırakılır, müdür
izine ayrılmadan önce kullanılacak izin süresi ve müdürlüğe vekâlet
edecek mesleki personel il müdürlüğüne bildirilir.
Müdür değişikliği
MADDE 18 – (1) Müdürün görevinden ayrılması veya görevine
son verilmesi hâlinde; durum en geç yedi gün içinde il müdürlüğüne
bildirilir. Müdürün ayrılmasını müteakiben otuz gün içinde merkez için
yeni müdür belirlenir ve belgeleri il müdürlüğüne teslim edilir.
(2) Müdür şartlarını taşıyan kişi bulunamaması hâlinde, merkeze
otuz gün daha ilave süre verilir. İlave süreye rağmen müdür bulamayan
merkezin hizmetleri durdurulur. Otuz günlük ek süre, bir takvim yılı
içinde ancak bir kez verilir.
Nakil işlemleri
MADDE 19 – (1) Merkezin başka bir binaya taşınmak istenmesi
hâlinde;
a) Merkezin yeni binasının adresini bildiren bir dilekçe ile il
müdürlüğüne başvurulur,
b) İl müdürlüğünün görevlendirdiği en az iki mesleki personel otuz iş
günü içinde merkez binasının fiziki özelliklerini adrese giderek
inceler. Merkez binasının uygun görülmesi hâlinde tutanak düzenlenir.
Tutanağın bir nüshası merkezin nakline ilişkin diğer işlemlerin
başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmî yazı ekinde resmî kurum
veya kuruluş yetkilisine verilir. Ayrıca merkezin yeni adresinde de
geçici faaliyet gösterebilmesi için geçici çalışma izin belgesi
düzenlenerek merkeze resmî yazı ekinde gönderilir,
c) Geçici çalışma izin belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren iki ay
içinde 11 inci maddede belirtilen belgeler tamamlanarak iki dosya
hâlinde, incelenmek üzere resmî kurum veya kuruluş yetkilisi tarafından
il müdürlüğüne teslim edilir,
ç) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Tüm belgelerin belirlenen
esaslara uygun olması hâlinde, merkezin yeni adresine nakline ilişkin
olarak il müdürlüğü onayı alınır. İl müdürlüğü tarafından yeniden açılış
izin belgesi düzenlenir.
d) Tüm belgelerin, il müdürlüğünce onaylanan iki dosyadan aslı il
müdürlüğünde kalır. Dosyanın diğer nüshası ve açılış izin belgesi imza
karşılığı resmî kurum veya kuruluş yetkilisine verilir. Nakil onayı ve
açılış izin belgesinin tasdikli örneği bilgi için Genel Müdürlüğe
gönderilir.
Şube açma işlemleri
MADDE 20 – (1) Şube açılış izni için yeni merkez
açılışındaki gibi işlem yapılır. Her şube için ayrı müdür ve personel
istihdamı zorunludur.
Ek birim açma işlemleri
MADDE 21 – (1) Mevcut merkez binası ile fizikî açıdan bağlantılı
olan yeni yerlerin merkez binasına ilave edilmesinin istenmesi hâlinde
nakil işlemlerinde olduğu gibi müracaat edilir ve işlemler
gerçekleştirilir.
Merkezin resmî kurum veya kuruluş tarafından kapatılması
MADDE 22 – (1) Merkezin resmî kurum veya kuruluş
tarafından kapatılması durumunda;
a) Resmî kurum veya kuruluş, en az bir ay önceden il müdürlüğüne,
personele, bakıma muhtaç özürlüye ve ailesine yazılı olarak merkezi
kapatma isteğinde olduğunu ve merkezi kapatacağı tarihi bildirir.
b) Merkeze ait açılış izin belgesini il müdürlüğüne teslim eder.
c) İl müdürlüğü merkezin usulüne uygun olarak kapandığını ve kapatılma
tarihini Genel Müdürlüğe bildirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Merkez Personelinin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Merkezde çalıştırılacak personel
MADDE 23 – (Değişik:R.G.-23/10/2007-26679)
(1) Merkezde, aşağıda belirtilen personel çalıştırılır. Ancak,
mesleki personel içinde yer alan çocuk gelişimci, merkez 0 – 18 yaş
grubuna; fizyoterapist, merkez bedensel özürlülere hizmet verecek ise
çalıştırılabilir.
a) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde; Müdür, mesleki personel, sağlık
personeli, büro memuru, bakıcı, hizmetli, yemek kuruluşta yapılıyorsa
aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel.
b) Yatılı hizmet veren merkezlerde; Müdür, mesleki personel, sağlık
personeli, büro memuru, bakıcı, güvenlik görevlisi, hizmetli, yemek
kuruluşta yapılıyorsa aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel.
Zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı
MADDE 24 – (Değişik:R.G.-23/10/2007-26679)
(1) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Merkezde müdürün
haricinde zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı aşağıda
belirtilmiştir.
a) Gündüzlü hizmet veren merkezde; bakılan her otuzaltı bakıma muhtaç
özürlü için bir mesleki personel ve her kırksekiz bakıma muhtaç özürlü
için bir sağlık personeli, her altı bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı
olmak üzere personel çalıştırılır.
b) Yatılı hizmet veren merkezde; ulusal bayram ve genel tatil günleri
haricindeki haftanın altı iş gününün gündüz postasında bakılan her
otuzaltı bakıma muhtaç özürlü için bir mesleki personel, her kırksekiz
bakıma muhtaç özürlü için bir sağlık personeli çalıştırılır. Ulusal
bayram ve genel tatil günleri ile gündüz postası haricindeki çalışma
saatlerinde ise nöbet sorumlusu olarak bir mesleki personel veya sağlık
personeli çalıştırılır. 00.00-08.00 saatleri arasında her yirmidört
bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı personel, 08.00-16.00 saatleri
arasında her altı bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı personel,
16.00-24.00 saatleri arasında her oniki bakıma muhtaç özürlü için bir
bakıcı personel görev yapacak şekilde personel çalıştırılır.
(2) Merkez gerekli görmesi halinde, birinci fıkranın (b) bendinde
belirtilen çalışma saatlerinde toplam çalıştırılması gerekli bakıcı
personel sayısından az olmamak şartıyla, farklı özürlü gruplarında
farklı sayıda bakıcı personel çalıştırabilir.
(3) Müdürün 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen
unvanlara sahip kişilerden olması hâlinde, merkezde çalıştırılması
gereken zorunlu mesleki personel sayısına dâhil edilir.
(4) (Ek:RG-21/10/2010-27736) Personelin habersiz ayrılması, yeni
personel bulunamaması, doğal afet hâllerinde, personelin çalışma
saatleri en fazla dört saat kadar ileriye veya geriye alınabilir ya da
uzatılabilir veya kısaltılabilir. Merkezde personel çalıştırılması,
merkez sorumluluğunda personelin tabi olduğu mevzuat hükümleri
doğrultusunda yürütülür.
Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 25 – (1) Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve
sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.
a) Müdür, merkezin idari, mali, hukuki, mesleki ve diğer tüm işlerini
hizmetin amacına ve mevzuata uygun olarak yürütülmesinden kendi resmî
kurum ve kuruluşu adına birinci derecede sorumludur. Müdür, il müdürlüğü
ve diğer kurum ve kuruluşlara karşı merkezi temsil eder. Mesleği ile
ilgili programların uygulanmasında görev alır. Diğer meslek elemanları,
idari anlamda müdüre bağlı olarak çalışmalarını sürdürür. Bir kişi
birden fazla merkezin müdürü olamaz ve ilgili mevzuatı gereğince ticaret
ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunamaz.
b) Mesleki personel, mesleği ile ilgili yetki ve sorumlulukları
uhdesinde bulunmakla birlikte bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinin (b)
bendinde belirtilen hizmetleri yürütür. Ayrıca bakıcı personelin
hizmetlerini yönlendirir.
c) Sağlık personeli;
1) Acil durumlarda mesleğinin gerektirdiği uygulamaları yapmak,
2) Merkez ortamını ısı, ışık, havalandırma, temizlik yönünden
değerlendirmek ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak,
3) İlaçların güvenli bir şekilde temin edilmesini ve saklanmasını
sağlamak,
4) Narkotik ilaçların kullanımını, saklanmasını, kontrolünü ve
kayıtlarını tutmak, bu konuya ilişkin talimatlara uyulmasını sağlamak,
5) Verilen hizmetler ile ilgili kayıtları doğru, eksiksiz ve zamanında
tutmak,
6) Özürlülerin muayene, tetkik ve tedavi amacıyla randevularını almak,
transferi için gerekli planlamaları yapmak,
7) Özürlülerin tedavileri ve tıbbi rehabilitasyon sürecinde sağlık
kurumlarında bulunan sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
8) Özürlü bireylerin sağlık kurumlarınca önerilen tedavinin uygulanması
için gerekli takip ve uygulamaları sağlamak,
9) Koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin olarak bakıcı personele gerekli
rehberlik hizmetlerini yapmak,
10) Özürlü bireylerin kullanacakları ilaçları kullanıp kullanmadıklarını
takip etmek, enjeksiyon ve pansumanlarını yapmak,
11) Sağlıklı bir bakım ortamının oluşması için koruyucu sağlık
hizmetleri anlamında gerekli kontrolleri yapmak ve bakıcı personelce bu
hizmetlerin yapılmasını sağlamak ve bu amaçla merkez müdürü ile
işbirliği yapmak,
12) Düzenli ve yeterli soluk alıp verme, yeme, içme, boşaltım, güvenli
bir çevre sağlama, kişisel temizlik, giyinme, vücut ısısı kontrolü,
hareketlilik, yeterli uyku gibi özürlü bireylerin günlük yaşam
aktivitelerine yönelik olarak fizyolojik ihtiyaçların karşılanması
aşamalarında; gerekli mesleki uygulamaları yapmak, bu ihtiyaçların
karşılanıp karşılanamadığını takip etmek ve bakıcı personelce verilmesi
gereken hizmetlerin yapılmasını sağlamak.
ç) Bakıcı personel;
1) Sorumlu bulunduğu gruptaki bakıma muhtaç özürlü bireylerin kişisel
bakım ile ilgili tuvalet eğitimi, yeme içme, banyo, el yüz temizliği,
giyinme soyunma gibi günlük, haftalık, aylık ihtiyaçlarını karşılamak
ve/veya yardım etmek ve/veya takip etmek,
2) Sorumlu olduğu grubun bakım, temizlik ve düzeninin sağlanmasına
yardımcı olmak.
d) Diğer personel; aşçı, hizmetli, güvenlik görevlisi, berber, şoför,
terzi, teknisyen ve büro görevlisi gibi personel sorumlu müdürün verdiği
görevleri yapar.
Hizmet içi eğitim
MADDE 26 – (1) Merkez, istihdam ettiği personele göreve başladığı
tarihten itibaren ilk üç ay içinde bir kez ve göreve başladıktan sonra
da yılda en az bir kez olmak üzere her defasında en az kırk beşer
saatlik kuramsal ve uygulamalı hizmet içi eğitim verir.
Stajyer öğrenci uygulaması
MADDE 27 – (1) Üniversitelerin psikoloji, sosyal hizmetler, çocuk
gelişimi ve hemşirelik alanlarında lisans veya lisans üstü öğrenim gören
öğrencilerin merkezde staj yapabilmeleri için,
bölümlerinden/okullarından alınan staj yapacakları alanı ve süreyi
belirten bir yazı ile merkeze başvurmaları istenir. Stajyer öğrencilerin
mesleki personel ile birlikte gözlem ve uygulama yapmalarına izin
verilir. Stajyer öğrenciler tek başına uygulama yapamazlar, merkezde
meslek elemanlarının yerine istihdam edilemezler. Kabul edilen
stajyerlerin listesi il müdürlüğüne bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezde Sunulacak Bakım Hizmetleri
Bakım hizmetlerinin kapsamı
MADDE 28 – (1) Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün
bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal
destek hizmetlerini kapsar.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda
belirtilen bakım hizmetleri sunulur.
a) Kişisel bakım hizmetleri;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde
temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliği,
8) Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,
15) (Ek:R.G.-23/10/2007-26679) Tehlikelere karşı korunması ve
gözetilmesi,
gibi hizmetleri içerir.
b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;
1) Bakıma muhtaç özürlü ailesinin, özürlüyü ve özür durumunu
kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma muhtaç özürlünün özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği
ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında
desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek
hizmetleri,
3) Özürlü ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların
kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek
hizmetleri,
4) Özürlünün bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına
yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile
düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
5) Özürlünün terk edilme, ret edilme, özür durumunu kabullenememe,
ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz
duygulardan kurtarılmasına ve depresyon ve stres gibi durumların
yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri,
gibi psiko sosyal destek hizmetlerini içerir.
Bakım hizmetlerinin uygulanması
MADDE 29 – (1) Merkezde bakım hizmetlerinin uygulanmasıyla
ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Merkezde verilen bakım hizmetlerinin yürütülmesi müdürün
sorumluluğundadır.
b) Merkezler, 28 inci maddede belirtilen genel çerçeveyi esas alarak,
merkezin ve bakıma muhtaç özürlü bireylerin özelliklerine göre bakım
hizmetlerini geliştirerek uygularlar.
c) Merkezde, bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacına göre bireysel
bakım planını hazırlayacak değerlendirme kurulu oluşturulur.
Değerlendirme kurulunda merkezde görevli olan mesleki personel ve sağlık
personeli bulunur.
ç) Değerlendirme kurulu tarafından bakıma muhtaç özürlülerin bireysel
özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planı hazırlanır,
hazırlanan bireysel bakım planı müdürün onayından sonra uygulanır.
d) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları, Genel
Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.
Bakım hizmeti için bakıma muhtaç özürlü gruplarının oluşturulması
MADDE 30 – (1) Bakım hizmeti için bakıma muhtaç özürlü grupları
aşağıdaki hususlara göre oluşturulur.
a) Bakıma muhtaç özürlü bireylerin bakım ihtiyacına, takvim yaşına ve
diğer özelliklerine, sunulacak bakım hizmeti ve hedeflerinin birbirine
yakınlığına ve fiziksel koşullara göre azami altı bakıma muhtaç
özürlüden oluşan gruplar oluşturulur.
b) Bakım hizmeti hedeflerinin farklılaşması veya ihtiyaç duyulması
hâlinde, bakıma muhtaç özürlü bireylerin grupları değiştirilir.
c) Grubun sorumluluğu amacına ve niteliğine uygun mesleki personele
verilir.
ç) Merkezde çalışan her mesleki personelin en az bir grubunun olmasına
özen gösterilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Fiziksel Koşullar ve Donanım
Merkezin iskan durumu
MADDE 31 – (Değişik:R.G.-23/10/2007-26679) (1) Merkez
gürültü, hava ve su kirliliğine maruz olmayan, insan sağlığını olumsuz
yönde etkileyecek endüstriyel kuruluşlar ile her türlü gayrisıhhî
müesseselerden uzak olan ulaşıma elverişli bir yerde kurulmalıdır.
Ayrıca merkez binası çevresinde patlayıcı ve yanıcı madde satan veya
depolayan kuruluşlar bulunması hâlinde, 26/7/2002 tarihli ve 24822
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında
Yönetmelik hükümlerine uygun mesafelerin korunması ve tedbirlerin
alınması sağlanır. Yönetmelikte belirtilen mesafelerin korunup
korunmadığına dair rapor, çalışma ruhsatı vermeye yetkili birimlerden
alınır.
Emniyet ve trafik güvenliği
MADDE 32 – (1) Merkez binasının bulunduğu yer, bakıma
muhtaç özürlülerin geliş-gidişlerinde trafik yönünden uygun ve emniyetli
olmalıdır.
Yangından korunma ve ısıtma
MADDE 33 – (1) Merkezde yangından korunma için yeterli
sayıda yangın söndürme cihazı ve malzemesi ile sesli ve ışıklı alarm
sistemi bulunmalı, yangın için gerekli önlemler alınmalıdır. Merkezde
bakıma muhtaç özürlülerin kullanımına uygun yangın tahliye sistemi
bulundurulması zorunludur.
(2) Merkezde ısıtma kaloriferle yapılmalıdır. Ancak, bölgesel
farklılıklar göz önüne alınarak kalorifer sisteminin olmadığı yerlerde
ısıtma, bakıma muhtaç özürlüye risk oluşturmayacak klima veya merkezi
ısıtma sistemi ile yapılmalıdır. Isıtmanın elektrikli araçlarla
yapılması hâlinde il elektrik idaresinden elektrik tesisatının
uygunluğuna dair belge alınması zorunludur.
Merkezin fiziksel koşulları
MADDE 34 – (1) Merkezin fiziksel koşulları aşağıda
belirtilen özellikleri taşımalıdır.
a) Merkez ahşap olmayan ve müstakil bir binada hizmete açılır.
b) Merkezde bakıma muhtaç özürlünün kullanacağı odalar gün ışığı almalı
veya aydınlık olmalıdır.
c) Bakıma muhtaç özürlünün kullanacağı odalarının tabanı sağlığa zarar
vermeyecek, kolay temizlenen bir malzeme ile kaplanmalıdır.
ç) Merkezde merdiven varsa merdivenlerin genişliği ve yüksekliği iniş ve
çıkışlarda kolaylık sağlayacak şekilde olmalı, emniyet korkulukları
bulunmalıdır.
d) Tuvaletlerin tabanları ve duvarlarının tamamı yıkanmaya elverişli
fayans veya mermer gibi malzemeler ile kaplı olmalı, bakıma muhtaç
özürlülerin kullanacağı tuvalet ve banyolarda tutamak olmalıdır.
e) Merkezin her bölümü havalandırmaya uygun olmalı, gerektiğinde
merkezin havalandırılması için ek önlemler alınmalıdır.
f) Panel radyatörler dışındaki radyatörler, ısıyı engellemeyecek şekilde
korunmalıdır.
g) Merkezin her türlü tesisatı ve bölümleri temiz ve düzenli olmalıdır.
ğ) Merkezin bahçesi en az yatak odası olarak kullanılacak alanların
toplamı büyüklüğünde olmalıdır. Bahçe büyüklüğü yetersiz olan binalarda
gerekli koruma tedbirleri alınarak, binanın terası bahçe amaçlı olarak
kullanılabilir.
h) Merkez hizmet binasının bir kattan fazla olması durumunda, bakıma
muhtaç özürlü bireyin ihtiyacı olan hizmetlere ve birimlere
ulaşılabilirliğinin sağlanması için asansör veya merdiven asansörü
bulunmalıdır.
ı) (Ek.R.G.-23/10/2007-26679) Merkez kapasitesinin 100’ü
geçmemesi tercih edilmelidir. Ancak, 100’den fazla bakıma muhtaç
özürlüye hizmet verecek merkezlerde bakıma muhtaç özürlülerin takibine
ve güvenliğine ilişkin farklı özür gruplarına yönelik farklı bahçe
düzenlemesinin yapılması ve farklı dinlenme alanlarının oluşturulması
gibi ilave tedbirlerin alınması sağlanır.
Merkezin bölümleri
MADDE 35 – (1) Merkezlerde düzenlenmesi zorunlu olan
bölümler aşağıda belirtilmiştir. Bölümlerin fiziki özellikleri ve
donanımı için gerekli malzemeler Genel Müdürlük tarafından genelge ile
belirlenir.
a) Müdür odası,
b) Büro,
c) Bekleme odası,
ç) Personel odası,
d) Grup etkinlikleri odası,
e) Bireysel görüşme odası,
f) Çok amaçlı salon,
g) Mutfak ve yemekhane,
ğ) Bahçe,
h) (Değişik:R.G.-23/10/2007-26679) Yatak odaları,
ı) Sağlık personeli odası,
i) Banyo ve tuvalet.
Merkez binasının kullanımı
MADDE 36 – (1) Merkez binası hiçbir şekilde aslî amacı
dışında başka bir amaçla kullanılamaz.
ALTINCI BÖLÜM
Merkezin İşleyişine İlişkin Esaslar
Merkezlerin genel çalışma esasları
MADDE 37 – (1) Merkezlerin genel çalışma esasları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Yatılı hizmet veren merkezler talep etmeleri ve açılış izin
belgelerinde belirtilmesi hâlinde gündüzlü olarak da hizmet
verebilirler. Bu durumda gündüzlü hizmet için ayrıca müdür istenmez.
Ancak gündüzlü hizmet için bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtildiği şekilde personel istihdam edilir.
b) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde, bakıma muhtaç özürlünün
gerektiğinde dinlenebileceği veya uyuyabileceği yatak odaları
bulunmalıdır. Yatak odalarının üçer kişilik olmasına özen
gösterilmelidir. Ancak en fazla altı bakıma muhtaç özürlü bir odada veya
salonda yatırılabilir. Yatak odası olarak kullanılacak oda veya salon
her bakıma muhtaç özürlüye en az üç metrekare yer olacak büyüklükte
olmalıdır.
c) Yatılı hizmet veren merkezlerde bakıma muhtaç özürlü yatak odalarının
üçer kişilik olmasına özen gösterilmelidir. Ancak en fazla altı bakıma
muhtaç özürlü bir yatak odasında kalabilir. Yatak odaları, her bakıma
muhtaç özürlüye en az beş metrekare yer olacak büyüklükte olmalıdır.
ç) Merkezlerin kapasitesi yatak odası olarak kullanılacak alan
büyüklüğüne göre tespit edilir.
d) Bedensel, zihinsel ve ruhsal bakıma muhtaç özürlülerin mümkün
olduğunca yaş ve cinsiyetleri de dikkate alınarak farklı merkezlerde
bakılmasına özen gösterilir. Ancak aynı merkez bünyesinde birden fazla
özür grubuna bakım hizmetinin verilmesi hâlinde katlarının ayrı olması
sağlanır. Ayrıca 13 ve üzeri yaştaki bakıma muhtaç özürlüler için
cinsiyetlerine göre ayrı katlar olması sağlanır. Bakıma muhtaç özürlü
bireylerin birbirlerine ve kendilerine zarar vermemesi için güvenlik
tedbirleri alınır.
e) (Değişik:R.G.-23/10/2007-26679) Merkez aracılığıyla bakıma
muhtaç özürlü bireyin ikametgâhında bakım hizmeti verilebilir. Bu
durumda merkez bünyesinde en az 2 mesleki ve 1 sağlık personelinden
olmak üzere 3 kişi ile evde bakım hizmet birimi oluşturulur. Merkez
aracılığıyla ikametgâhında bakım hizmeti verilen bakıma muhtaç özürlü
sayısı, merkezde bakılan bakıma muhtaç özürlü sayısı ile birleştirilir
ve merkezin bakım hizmeti verdiği toplam bakıma muhtaç özürlü sayısına
göre merkezde mesleki personel ve sağlık personeli çalıştırılır. Evde
bakım hizmet birimi müdürün gözetim ve denetiminde çalışır. Merkez
değerlendirme kurulunun hazırlayacağı bireysel bakım planı doğrultusunda
evde bakım hizmet biriminin denetim ve rehberliğinde bakıcı personel
tarafından bakım hizmeti verilir. Ayrıca, evde bakım hizmet birimi
bakıma muhtaç özürlü bireyi ve ailesini her ay düzenli olarak
ikametgâhında ziyaret ederek bakım hizmetlerinin sunumunu takip eder,
bakıma muhtaç özürlü bireye ve ailesine psiko-sosyal destek hizmetlerini
verir.
f) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Merkezde bakıma muhtaç özürlü
bireyin beslenme ihtiyacı, sağlık durumu ve merkezde kalış süresi
dikkate alınarak, bir diyetisyen tarafından hazırlanacak veya satın
alınacak ya da var ise Genel Müdürlüğün belirlediği gıda rasyonuna göre;
yatılı merkezlerde asgari üç ana ve iki ara öğün, gündüzlü merkezlerde
asgari bir ana ve bir ara öğün olmak üzere karşılanır. Bakıma muhtaç
özürlü bireye verilen yemek numuneleri yirmidört saat muhafaza edilir.
Yemek listelerinin bir örneği her türlü denetimde gösterilmek üzere
dosyasında muhafaza edilir.
g) (Ek:RG-23/10/2007-26679) (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
Bakıma muhtaç özürlünün her türlü geliri ile taşınır ve taşınmaz mal
varlığı, müstakil düzenleme yapılmadıkça, 3/9/2010 tarihli ve 27691
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu Genel Müdürlüğü Özürlülerin Bakımı, Rehabilitasyonu ve Aile
Danışmanlığı Hizmetlerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre idare edilir.
ğ) (Ek:R.G.-23/10/2007-26679) Merkezde bakıma muhtaç özürlünün
kabulü işlemlerini yürütmek, her bakıma muhtaç özürlü için bireysel
bakım planını hazırlamak, bakıma muhtaç özürlünün ailesi ve yakınları
ile iletişimini devam ettirmek, bakıma muhtaç özürlünün merkeze uyumunu
sağlamak, merkeze uyum sorunu olan bakıma muhtaç özürlüler hakkında
değerlendirmelerde bulunarak çalışma planı hazırlamak, merkezin
hizmetlerine ilişkin her türlü veri ve raporları hazırlamak için en az 2
mesleki ve 1 sağlık personelinden üç kişi ile Değerlendirme Kurulu
oluşturulur. Değerlendirme Kurulunun sekretarya, arşiv, veri tabanı
oluşturma ve koordinasyon işleri sosyal çalışmacı tarafından yürütülür.
h) (Ek:RG-21/10/2010-27736) Merkezlere, ücreti Genel Müdürlükçe
ödenen bakıma muhtaç özürlüler ile ücreti kendisi veya ailesi tarafından
ödenen bakıma muhtaç özürlüler, bakım hizmeti sunulmak üzere kabul
edilir.
ı) (Ek:RG-21/10/2010-27736) Merkezde personelin ve nöbet
sorumlularının çalışma gün ve saatleri müdür tarafından belirlenir ve
liste hâlinde merkezin görünür bir yerinde gösterilir. Bu listeye göre
çalışan tüm personelin görev yaptığı gün ve saatler için imza cetveli
düzenlenir.
Bakıma muhtaç özürlü bireyin müracaatı ve değerlendirilmesi
MADDE 38 – (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Bakıma muhtaç özürlülerden, her ne ad altında olursa olsun her
türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya
bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama
aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha
az olanların bakım ücreti Genel Müdürlükçe karşılanacak olup müracaat ve
işlemleri aşağıdaki şekilde yapılır.
a) Bakıma muhtaç özürlünün bakım talebine ilişkin müracaat, bakıma
muhtaç özürlü bireyin kendisi veya yasal temsilcisi tarafından il/ilçe
müdürlüğüne yapılır.
b) Bakıma muhtaç özürlünün bakım talebine ilişkin olarak 30/7/2006
tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakıma Muhtaç
Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgeler istenir ve bu belgeler
il müdürlüğünce değerlendirilir.
c) İl müdürlüğünce bakıma muhtaç özürlü ve ailesinin psiko-sosyal ve
ekonomik durumu ile yararlanılabilecek hizmetler hakkında bakım raporu
hazırlanır.
ç) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacına göre alması gereken bakım
hizmetleri, (b) bendinde belirtilen Yönetmelik çerçevesinde bakım raporu
ile belirlenir.
d) Bakıma muhtaç özürlünün ihtiyaç duyduğu bakım hizmetlerinin
belirlenmesini müteakiben, bakım hizmetinin verileceği merkez, bakıma
muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talebi doğrultusunda merkezin
kapasitesi dikkate alınarak belirlenir. Konu il müdürlüğünce belirlenen
merkeze bildirilir.
e) Belirlenen merkezin bakım hizmetini vermeyi kabul etmesi hâlinde,
bakıma muhtaç özürlüye belirlenen merkezde bakım hizmetinin verilmesi il
müdürlüğünce onaylanır.
f) Bakıma muhtaç özürlü veya yasal temsilcisi, merkezde verilen bakım
hizmetinden memnun olmaması hâlinde, merkezin değiştirilmesini talep
edebilir. İl müdürlüğü talebi değerlendirerek gerekli işlemi yapar.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ücretinin ailesi veya kendisi
tarafından ödenmesi ya da merkez tarafından ücretsiz bakılması hâlinde
39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen belgeler ile
birlikte il müdürlüğüne müracaat edilir. Özürlünün veya yasal
temsilcisinin talep ettiği merkezin de kabul etmesi hâlinde il müdürlüğü
yerleştirme onayını verir. Merkez, bakıma muhtaç özürlüyü değerlendirme
kurulunda değerlendirir ve bireysel bakım planını hazırlar.
Merkeze bakıma muhtaç özürlü kabulü
MADDE 39 – (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Merkeze bakıma muhtaç özürlü kabulü aşağıda belirtilen
şekilde yapılır.
a) Bakım ücreti bakıma muhtaç özürlü veya ailesi tarafından ödenecek ya
da merkez tarafından ücretsiz bakılacak ise merkeze kabul edilecek
bakıma muhtaç özürlüden, ailesinden veya yasal temsilcisinden dilekçe,
bakıma muhtaç özürlüye ait T.C. Kimlik Numarası, veliye veya vasiye ait
ikametgâh beyanı, bakıma muhtaç özürlü için sağlık kurulu raporu ve iki
adet fotoğraf istenir (Nüfus cüzdanı örneği ve ikametgâh belgesi merkez
tarafından elektronik ortamda temin edilir).
b) Bakım ücreti Genel Müdürlük tarafından ödenecek ise 38 inci maddede
belirtilen belgelerden oluşan dosyanın bir nüshası il müdürlüğünce resmî
yazı ekinde merkeze gönderilir.
c) Merkezde, bakıma muhtaç özürlü ve ailesi hakkında ayrıntılı ilk
görüşme formu düzenlenir.
ç) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacı merkez değerlendirme kurulunda
değerlendirilir ve bireysel bakım planı oluşturulur.
d) Merkeze kabul edilen her bakıma muhtaç özürlü ve kabul tarihi il
müdürlüğüne bildirilir. Her bakıma muhtaç özürlü için bir dosya açılarak
belgeleri saklanır.
(2) Merkez hizmetlerinden yararlanmak üzere aşağıda belirtilen
esaslar dâhilinde ücretsiz bakıma muhtaç özürlü kabul edilir.
a) Merkeze il müdürlüğünün veya merkezin önereceği bakıma muhtaç
özürlüler arasından, il müdürlüğünde görevli sosyal çalışmacı tarafından
hazırlanacak sosyal inceleme raporu sonucuna göre ücretsiz bakıma muhtaç
özürlü kabul edilir.
b) Merkeze hizmet verdiği bakıma muhtaç özürlü sayısının yüzde üçü
oranında ücretsiz bakıma muhtaç özürlü kabul edilir.
c) Merkeze ücretsiz kabul edilecek bakıma muhtaç özürlüler, sosyal ve
ekonomik yoksunluk içerisinde bulunan bakıma muhtaç özürlüler arasından
il müdürlüğünce belirlenir.
ç) Merkez, her ay sonunda kapasitesini, hizmet verdiği bakıma muhtaç
özürlü sayısını, ücretsiz hizmet verdiği bakıma muhtaç özürlü sayısını
ve varsa açık olan ücretsiz bakıma muhtaç özürlü kapasitesini il
müdürlüğüne bildirir.
d) İl müdürlüğü ücretsiz bakıma muhtaç özürlü kapasitesinin
doldurulmasını takip eder. İl müdürlüğünün teklifine rağmen ücretsiz
bakıma muhtaç özürlü kapasitesini doldurmayan merkeze 50 nci maddedeki
hükümler uygulanır.
Merkezden bakıma muhtaç özürlünün ayrılması
MADDE 40 – (1) Merkezden bakıma muhtaç özürlünün ayrılması
aşağıdaki durumlarda gerçekleşir.
a) Ailenin, bakıma muhtaç özürlünün yasal temsilcisinin veya reşit ve
aynı zamanda mümeyyiz olan bakıma muhtaç özürlünün istemde bulunması,
b) Bakıma muhtaç özürlü kabulüne esas bilgi ve belgelerde yanlışlık
olduğunun tespiti veya bakıma muhtaç özürlünün tüm mesleki çalışmalara
rağmen merkeze uyum sağlayamaması,
c) Bakım programının tamamlanması,
hâlinde bakıma muhtaç özürlünün ilişiği kesilir.
(2) Ailesi ve yasal temsilcisi bulunmayanların durumları Genel Müdürlüğe
bildirilir. Bundan sonra bakıma muhtaç özürlünün ilişiği kesilir.
Merkezin çalışma gün ve saatleri
MADDE 41 – (1) Gündüzlü hizmet veren merkezler haftanın
altı günü mesai saatleri içinde, yatılı hizmet veren merkezler ise milli
ve dini bayramlar ve resmî tatillerde dahil olmak üzere haftanın yedi
günü yirmidört saat çalışır.
Merkezin tatil edilmesi
MADDE 42 – (1) Merkez, bulunduğu yörenin iklim koşulları ve
tadilat nedeniyle bir yıl içinde en çok bir ay tatil edilebilir. Ancak,
tatil süresince bakıma muhtaç özürlü bireylerin mağdur olmaması için,
bakıma muhtaç özürlü bireyin bakımına yönelik gerekli önlemler merkez
tarafından alınır ve bakımları sağlanır.
Ücret tespiti
MADDE 43 – (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Bakım ücretleri uygulaması, Genel Müdürlük tarafından
ödenecekler hariç olmak üzere, merkezde sunulacak hizmetler karşılığında
ücret alınmasına veya alınmamasına ya da alınacak ücretin tutarına
ilişkin esaslar, resmî kurum veya kuruluşların tabi olduğu genel
hükümler çerçevesinde, bu kurum veya kuruluşlar tarafından belirlenir.
Ücret tahsili
MADDE 44 – (Değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ücretinin kendisi veya ailesi
tarafından ödenmesi hâlinde; bakım ücreti, bakım hizmetlerin sunulmasını
müteakiben aylık olarak alınır. Ücretin tahsiline ilişkin olarak belge
düzenlenir.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ücretinin Genel Müdürlükçe
ödenecek olması hâlinde; bakım ücreti Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti
ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik
hükümlerine göre ödenir.
(3) Merkezin eksik personel çalıştırdığının tespit edilmesi
hâlinde; Genel Müdürlükçe ödenecek bakım ücreti, eksik çalıştırılan
personel sayısının çalıştırılması gerekli toplam personel sayısına oranı
ölçüsünde eksik ödenir. Geçmiş aylarda eksik personel çalıştırdığı
tespit edilen merkez için de aynı şekilde hesaplama yapılarak yapılacak
yeni ödemelerde kesinti yapılır.
Merkezde bulunması gereken defter ve dosyalar
MADDE 45 – (1) Merkezde aşağıdaki defter ve dosyaların
bulundurulması zorunludur.
a) Gelen evrak kayıt defteri,
b) Giden evrak kayıt defteri,
c) Zimmet defteri,
ç) Bakıma muhtaç özürlülere ait kütük defteri,
d) Denetleme defteri,
e) Her bakıma muhtaç özürlü için, içinde ilk kabul belgeleri ile bakıma
muhtaç özürlünün bireysel bakım planlarının ve diğer tutanak ve çizelge
gibi belgelerin bulunduğu dosya,
f) Bakıma muhtaç özürlülerin devam çizelgeleri ve personelin çalışma
programını gösteren çizelgelerin bulunduğu bakıma muhtaç özürlü ve
personel takip dosyaları,
g) Personelin özlük ve sağlık dosyaları.
(2) Merkez, hizmet verilmeye başlanmasından
itibaren tutulan kayıtları ve bakıma muhtaç özürlülere ait dosyaları
muhafaza etmek zorundadır. Merkezin yazışmalarında antetli kağıt ve kaşe
kullanılması zorunludur.
İl müdürlüklerine gönderilecek belgeler
MADDE 46 – (Değişik:RG-31/7/2009-27305)
(1) Her ayın ikinci haftasında bakıma muhtaç özürlü listesinin,
personel listesinin, aylık SSK prim bildirgesinin bir örneği il
müdürlüğüne gönderilir. Uyarılara rağmen istenilen bilgi ve belgeleri
göndermeyen merkeze, bu Yönetmeliğin 50 nci ve 51 inci maddelerindeki
hükümler uygulanır.
Sivil savunma planı
MADDE 47 – (1) Açılış izin belgesinin düzenlenmesinden
sonra iki ay içinde merkezin yangın, sabotaj ve depremde uygulanacak
sivil savunma planı merkez tarafından hazırlanarak merkezin kolay
görülebilen iç mekanına asılır.
Genel Müdürlüğe gönderilecek belgeler
MADDE 48 – (1) Merkezde çalışan personel sayısı ve
niteliği ile merkeze devam eden bakıma muhtaç özürlüler hakkındaki
bilgiler Genel Müdürlükçe tespit edilecek şekilde il müdürlüğü
tarafından istenilen sürede Genel Müdürlüğe gönderilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Teftiş ve Denetim
Teftiş ve denetim
MADDE 49 – (1) Merkezin işleyişinde karşılaşılan
sorunları, bakım hizmetlerinin sunulmasında aksayan yönleri tespit
etmek, çözüm yolları bulmak, sunulan hizmetin kalitesini artırmak ve
hizmetlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğunu tespit etmek amacıyla
denetim yapılır.
(2) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Merkezde bakıma muhtaç
özürlülere yönelik hizmetlerin denetimi Genel Müdürlük denetim
elemanları veya il müdürlüğü tarafından yapılır.
(3) Merkezin denetimleri aşağıdaki esaslara göre yapılır.
a) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Merkez il müdürlüklerince yılda
bir kez veya gerek duyulduğu zaman denetlenir. Denetleme sonucu tespit
edilen hususlar il müdürlüğünce denetleme defterine yazılır. Denetleme
esnasında defterin yazılmaması durumunda il müdürlüğü tarafından
denetleme raporu gönderilir.
b) Merkez, Genel Müdürlük müfettişleri tarafından da denetlenir ve
teftiş sonucu tespit edilen hususlar denetim defterine yazılır.
c) Merkez yetkilileri denetleyicilere denetim esnasında istendiği
takdirde her türlü belgeyi sunmak ve göstermekle yükümlüdürler.
ç) Denetim sonucu tespit edilen aksaklıklar il müdürlüğünce yazılı
olarak merkeze bildirilir. Merkez ayrıca bir süre verilmediyse bir ay
içinde belirtilen aksaklıkları düzeltmek ve gidermek zorundadır.
d) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Verilen süre içinde
aksaklıklarını gidermeyen merkez hakkında il müdürlüğünün teklifi ve
valilik makamının onayı ile 51 inci ve 53 üncü maddelerde belirtilen
işlemler uygulanır.
Merkezin geçici olarak kapatılması veya hak edişlerinde kesinti
yapılması nedenleri
MADDE 50 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/10/2010-27736)
(1) Merkezin beş iş günü geçici olarak kapatılması veya hak
edişlerinde beş günlük kesinti yapılması, aşağıda belirtilen hususlardan
birisinin tespiti hâlinde ve uyarıya rağmen verilen süre içinde gerekli
düzenlemenin yapılmaması veya eksikliğin giderilmemesi durumlarında
yerine getirilir.
a) Merkezin açılış izin belgesinde yer almayan özür grubunun kabul
edilmesi.
b) Çalışma izni gereken personel için çalışma izninin alınmaması.
c) Eksik personel çalıştırılması.
ç) İl müdürlüğünce istenen bilgi ve belgelerin gönderilmemesi.
d) Müdürün görevden ayrılmasının bildirilmemesi ve yeni müdürün
görevlendirilmemesi.
e) Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi.
f) Bakılması gereken oranda ücretsiz bakıma muhtaç özürlüye bakılmaması.
(2) Birinci fıkranın uygulanmasında öncelikle hak edişlerden
kesinti yapılır. Ancak üç kez hak edişlerden kesinti yapılmasına rağmen
gerekli düzenlemelerin yapılmaması veya eksikliklerin giderilmemesi
halinde geçici kapatma işlemi yapılır.
Merkezin geçici kapatılması veya hak edişlerin kesilmesi
MADDE 51 – (1) Merkezin bu yönetmeliğin 50 nci maddesi
gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının
onayı ile kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan
merkezler bağlı bulundukları resmî kurum veya kuruluşlara bildirilir.
(2) Geçici kapatma kararı en az beş iş günü öncesinden merkeze
bildirilerek bakıma muhtaç özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi
sağlanır.
(3) Geçici kapatma cezasının bitiminde merkez kendiliğinden
açılmış sayılır. Ancak geçici kapatmayı gerektiren fiilin tekrarı veya
devamı hâlinde yine aynı şekilde 50 nci madde hükümleri dahilinde on
günden az olmamak üzere geçici olarak kapatılır.
(4) (Ek:RG-21/10/2010-27736) Merkezin 50 nci madde gereğince hak
edişlerinin kesilmesi, il müdürünün teklifi ve valilik makamının onayı
ile gerçekleştirilir.
Merkezin kapatılma nedenleri
MADDE 52 – (1) Uyarılara rağmen tespit edilen hususları
gidermeyen ve üçüncü kez geçici kapatma cezası almasına rağmen aynı
konularda eksikliği tespit edilen merkezler kapatılır.
Merkezin kapatılmasında yapılacak işlemler
MADDE 53 – (1) Merkezin, bu Yönetmeliğin 52 nci maddesi
gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik onayı ile
kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan merkezler,
bağlı bulundukları resmî kurum veya kuruluşa, çalışma müdürlüğüne ve il
defterdarlığına bildirilir.
(2) Kapatma kararı en az on beş gün öncesinden merkeze
bildirilerek bakıma muhtaç özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi
sağlanır.
(3) Merkez, açılış izin onayının ve açılış izin belgesinin aslını
on beş gün içinde il müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.
(4) Merkezin kapatıldığı Genel Müdürlüğe de bildirilir.
Suç işleyen merkez personeli
MADDE 54 – (1) Merkeze kabul edilen bakıma muhtaç
özürlülere karşı ihmal ve istismarı görülen veya suç işleyen merkez
personeli hakkında, ilgili mevzuat ile Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre
işlem yapılır.
Merkezin bulunduğu yer
Geçici Madde 1 – (Ek:R.G.:23/10/2007-26679) 23/10/2007 tarihinden
önce açılış izni alan veya açılış işlemlerini sürdürmesi için izin
verilen merkezlerden 31 inci maddeye uygun yerde bulunmadığı tespit
edilen ve durumu il müdürlüğünce tebliğ edilen merkezler, 23/10/2009
tarihine kadar 31 inci maddede belirlenen ölçütlere uygun olarak
düzenleme yaparlar veya merkez uygun yere nakil edilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 55 – (1) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ile
Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan ve Sayıştayın görüşü alınan bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 56 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünün bağlı
olduğu Bakan yürütür